... از سينما و

"بمحض برخورد با بزرگترين عشق زندگی ، زمان متوقف می شود - "بيگ فيش

جمعه، اسفند ۱۶، ۱۳۸۷



"والکیری"

2008 – Valkyrie

بریان سینگر

http://www.imdb.com/title/tt0985699

بی مهری تاریخ

ارزیابی : ***

در اسطوره های شمال (آلمان و اسکاندیناوی) "اودین" خدای خدایان دوازده ندیمه داشته که جنگجویان شجاع کشته شده در جنگ را به تالار "والهالا" در آسمان می بردند و از آنها برای نبرد نهایی در کنار اودین پذیرایی می کردند، نام این ندیمه ها "والکیری" بود. هیتلر برای مواقع اضطراری مثل کودتا یا قیام و شورش های احتمالی داخلی و بمنظور حفاظت از دولت و حکومت خود ارتش ذخیره ای تدارک دیده بود که برای سرکوب، تحت عنوان ِ"عملیات والکیری" وارد عمل می شدند.

در دوران حکومت رایش سوم و در جریان جنگ جهانی دوم حدود 15 حرکت مخالف برای سرنگونی هیتلر شناخته شده که معروف ترین آنها کودتای نافرجام 20 جولای 1944 است. یکی از اصلی ترین سرکردگان این کودتا اشراف زاده ای از تبار کنت های استافنبرگ آلمان به نام کلاوس اشنک گراف فون استافنبرگ با درجه سرهنگی ارتش رایش بود.

در 1943 در جبهه ء تونس سرهنگ کلاوس فون استافنبرگ (تام کروز) در چادری خاطراتش را می نویسد و از سر میهن پرستی بزرگترین دشمن آلمان در جنگ را پیشوای آن آدولف هیتلر می داند، او در حمله ء هوایی متفین دست راستش را تا مچ و بخشی از انگشتان دست چپ و چشم چپ ِ خود را از دست می دهد. در بازگشت پس از مدتی از طریق افسران مخالف دیگر چون سرگرد هنینگ فون ترسکو (کنت برانا) و ژنرال فریدریش اولبریخت (بیل نایی) به جمع افسران ارشد مخالف هیتلر بسرکردگی ژنرال بازنشسته لودویگ بک (ترنس استامپ) معرفی می شود. استافنبرگ که به سرکردگی ارتش ذخیره ء "والکیری" ِ هیتلر انتخاب شده طرح قتل هیتلر و هیملر و کودتا بر علیه دولت آنها با استفاده از طرح عملیاتی "والکیری" را ارائه می دهد...

بریان سینگر با سابقهء ریتم و سرعت روان در پرداخت فیلم های قبلیش مثل : "مظنونین همیشگی" و "انسان های ایکس 1 و 2" بخوبی در"والکیری" از عهده روایت این ماجرای تاریخی برآمده، فیلم یکدست و روان و خوش آهنگ است ولی اشکال بزرگی در فیلمنامه دارد. فیلمنامهء "والکیری" کار کریستوفر مک کواری (فیلمنامه نویس "مظنونین همیشگی") با همکاری ناتان الکساندر است و فیلم به دو نیمه تقسیم می شود:

1 – نیمهء معرفی افسران مجری و طرح کودتا
2 – نیمهء اجرای طرح و نتیجهء نافرجام آن

مک کواری مضمون خوبی را بعنوان طرح فیلمنامه انتخاب کرده ولی از یک نکتهء اصلی غافل مانده، نیمهء اول با معرفی شخصیت ها و طرح کودتا خوب پیش می رود ولی در نیمهء دوم ...

تقریبا" همهء تماشاگران این فیلم چه تاریخ دان و چه تاریخ نخوانده از نتیجهء این کودتا آگاهند زیرا تقریبا" همه می دانند که هیتلر در نتیجهء یک کودتا سرنگون نشده است. پس هر قدر این تریلر مهیج تر هم طرح می شد بواسطهء روشن بودن پایان داستان نمی توانست قدرت غافلگیری داشته باشد. جذابیت چنین تریلرهایی معمولا" می ماند به طرح و روایت ظرایف ِ اینگونه وقایع و شخصیت پردازی دست اندرکارانش مثل "روز شغال"(1973) فرد زینه مان یا "سقوط" (2004) اولیور هیرشبیگل، که متأسفانه در "والکیری" از این مهم خبری نیست. حتی از خودکشی مارشال رومل بجهت صدور اشتباهی حکم بازداشت از جانب سرکردگان اس.اس. پس از سرکوب کودتا با کپسول سیانور هم خبری نیست، فقط شروع به خودکشی هیملر در زمان مراجعهء رئیس نیروی "والکیری" و خدعه گری و نقش او در برخورد با کودتا را شاهدیم و بس. بازیگران نیز علیرغم ِ ظرافت ِ فیلمساز در آغاز که روایت سرهنگ استافنبرگ را به زبان و نوشتار آلمانی شروع و به زیبایی به انگلیسی تبدیل می کند با لهجه های متفاوت انگلیسی ِ "بریتیش" و "امریکایی" فضای آلمانی فیلم را می گیرند (برخلاف تام کروز که لهجه اش اصطلاحا "یانک" ِ کامل است، بیشتر لهجه های بریتیش از دهان افسران نازی و رایش است که آزار دهنده می شوند). البته در مقابل صحنه آرایی فوق ِ درخشان لی لی کیلورت و پتریک لامب را در انتخاب لوکیشن و بازسازی فضاهای فیلم هم داریم از پرچم های خوش رنگ و شفاف آلمان نازی گرفته تا ساختمان وزارت جنگ یا قرارگاه ِ "ولفز لیر" و محل اقامت محرمانه ء شخصی هیتلر در برگ هوف ، حتی محل تیرباران استافنبرگ و عده ای دیگر دقیقا" محل واقعی اعدام ایشان انتخاب شده است. موسیقی مناسب با معرفی ضمنی قطعهء "والکیری" (1870) از واگنر موسیقی دان بزرگ آلمانی از جان اوتمن نیز ریتم فیلم را همراهی می کند. تام کروز علیرغم سرشناسی با ارائه ء بازی خوب بسرعت در شخصیت استافنبرگ حل می شود و بازیگران دیگر نیز هیچ یک جز لهجه نقصی در کار ندارند.

"والکیری" با شخصیت پردازی عمیق تر ِ پرسوناژهای متعدد و جذابش جای کار مناسبی برای یک فیلم عظیم جنگی با مدت حدود 3 ساعت را داشت ، با داستانی که تابحال کمتر از دل ِ جنگ دوم جهانی بیرون کشیده شده است.

و یک نکته : اگر بی مهری تاریخ نبود و هیتلر در آن انفجار از بین می رفت، جهان 9 ماه زودتر از شر این خون آشام خلاص می شد و اینهمه سال نازیسم هیتلری موجب شرمساری ملی آلمان نمی شد. به این ترتیب "والکیری" هم می توانست اصطلاحا" هپی اِند باشد.

  [ ۶:۱۳ بعدازظهر ] پيوند به اين مطلب