... از سينما و

"بمحض برخورد با بزرگترين عشق زندگی ، زمان متوقف می شود - "بيگ فيش

دوشنبه، شهریور ۱۰، ۱۳۸۲


 سینما درمانی



بخش اول / بخش دوم
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
برگرفته از سايت «سينما تراپی»
گزينش و ترجمه : نادر خوانساری
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

تئوری و رهنمودهايی برای درمانگران (Therapists)

تئوری

تماشای فيلم با ضمير آگاه بسيار شبيه به تجربه ء "تجسم های هدايت شده" در روان درمانی است . اثر درمانی و زيربنای تئوريک هر دو شيوه بسيار به هم نزديکند . در حقيقت ، استفاده از فيلم در درمان می تواند مايه ء دستيابی به راه کارهای متعدد روان درمانی گردد ، از روان درمانی عميق گرفته تا درمان های ادراکی-رفتاری و تا درمانی سيستماتيک و جمعی .

از آنجا که فيلم ها نيز از کنايات و تشبيهات (صنعت استعاره) فراوان سود می برند ، يک روانشناس مسلط می تواند در امر درمان از آنها درست مشابه داستانها ، اسطوره ها ، افسانه ها ، و روياها استفاده کند . ضمير ناخودآگاه از طريق محتوای فيلم ها خصوصا" عناصر سمبوليک آنها با ضمير خودآگاه ارتباط برقرار می کند . بوسيله ء روياها و تصورات جديد که پنجره هايی به ضمير ناخودآگاه مان تلقی می شوند ، می توانيم از اين ارتباط متقابل آگاه شويم : هردو ("روياها" و "تصورات جديد") شکل های نامرئی ضمير ناخودآگاه مان را بصورت نمودهايی عينی و قابل درک برای ضمير خودآگاه مان تبديل می کنند . از آنجا که فيلم ها تصاوير متوالی هستند ، احساس تحت تاثير قرار گرفتن خوش آيند يا ناخوش آيند فرد بواسطه ء صحنه ای می تواند برای او و درمانگر مبين اين نکته باشد که صحنه ء مزبور بطور سمبوليک موارد خاصی از ضمير ناخودآگاه فرد را منعکس نموده است . به اين ترتيب درست مثل روياها ، مفاهيم متاثر از احساسات فوق در قلمرو دانسته های ضمير خودآگاه قرار می گيرند . درمانگر از آنجا که اغلبِ ناخودآگاه ها با عقايد ، دانسته ها ، و اهداف خودآگاه درمانپذير در تضادند بيشتر مايل به وقوف بر عناصر ناخودآگاه ضمير او است . تحقيق درباره ء تاثير يک فيلم می تواند باعث فروريختن موانع بين دو وضع روانی و برپايی جريانی از ارتباط بين آن دو باشد . اين کمکی است برای درمانپذير تا تضادهای عصبی خود با ضمير ناخودآگاهش را رفع کند ، و از اين راه دريابد که بعنوان يک انسان واقعا" کيست . واکنش های منفی نسبت به يک فيلم ، يک صحنه ، يا يک کاراکتر می تواند نشانگر يک "سايه" ء شخصيتی باشد . با استفاده از سينما درمانی فرد می تواند نسبت به درگيری ها و تغييرات زندگی ، از درون شخصيتی امروزی تر و سرشار از اعتماد بنفس (بجای واکنش های نارسا و غيرعادی عاطفی گذشته) واکنش هايی موفق آميزتر بروز دهد .

درمانگرانی که از درمان های ادراکی-رفتاری استفاده می کنند می توانند از فيلم ها در ترکيب با ساير عناصر کاربردی شان کمک بگيرند . فيلم ها می توانند ابزارهايی کمکی برای تشخيص کانون باورهای ناهنجار و بازسازی شناخت و ادراک درمانپذيران باشند . بينش ناشی از شناخت "چه کردن" و بينش موثر "انگيزه برای پيگيری" را به درمانپذيران می دهند . علاوه بر اين فيلم ها احساسات را متبلور می سازند و اين امر احتمال انجام رفتارهای آرمانی و جديد درمانپذيران را محتمل تر می نمايد . پيشنهاد فيلم های مناسب برای وضعيت های مختلف را می توانيد در بخش "پيشنهاد فيلم" ی که در پايان خواهد آمد بيابيد ، به ويژه در بخش "به سوال کشيدن منفی بافی های شما و بازيافت مجدد توانايی هايتان" * . تماشای فيلم در خانه به منزله ء پل زدن ميان درمان و زندگی روزمره است . مثل يک تکليف منزل ، اين کار به استمرار معالجه و اعتماد بنفس بيشتر در معالجه ء بالينی کمک می کند .

درمانگران سيستماتيک و جمعی نيز می توانند پشتوانه ء خوبی برای انتخاب فيلم در نيل به اهدافشان در زمينه های ناشناخته ء رفتارهای خانوادگی يا سازمانی درکنار برنامه های پويا و طرح های ارتباطی خود بيابند . يک فيلم با استفاده از نشانه های ساده ء از پيش شناخته شده ، معمولا" موجب تشخيص بهتری نسبت به "کلماتِ صرف" می گردد . پيشنهاد فيلم های مناسب برای وضعيت های مختلف در اين زمينه را نيز می توانيد در بخش "پيشنهاد فيلم" ی که در پايان خواهد آمد بيابيد ، به خصوص در بخش "ارتباط هايتان را بهبود بخشيد" * .

رهنمودها :

- با فيلمی که درمانپذيرتان قبلا" ديده و روش معالجه ء شما را تعقيب می کند شروع کنيد . اگر فيلم مناسبی سراغ نداريد به بخش "راهنمايی هايی برای انتخاب فيلم" مراجعه کنيد .
- از بخش "پيشنهاد فيلم" يا کتابها (به بخش "کتابشناسی سينما درمانی" که در پايان خواهد آمد مراجعه کنيد) فيلمی را برگزينيد .
- در هنگام تعيين فيلم به منظور خاص که احتمال اشتباه در تشخيص درمانپذير باشد ، نيت خود را به او توضيح دهيد .
- بخش "راهنمايی هايی برای نحوه ء تماشای فيلم" را مطالعه کرده و آنرا خوب دريافته و در خصوص رهنمودهای آن با درمانپذير صحبت کنيد .
- درباره ء واکنش های مثبت يا منفی با درمانپذير به بحث بنشينيد .
- از فيلم های مربوط و مناسب برای شيوه ء تئوريک تان سود بجوييد .
- برخی سوالات جهت دار می توانند به قرار زير باشند :
* "فيلم چه پيام منحصر بفردی برای شما داشت ؟"
* "برای رفتار جديد چه ايده های جديدی از فيلم گرفتيد ؟"
* "چه فيلم ديگری که بتواند بحث ما را گام ديگری به پيش ببرد سراغ داريد ؟"

ادامه دارد ...

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
* - به بخش اول مراجعه کنيد .

  [ ۶:۱۲ بعدازظهر ] پيوند به اين مطلب